Trong Tây du ký của Ngô Thừa Ân, Tôn Ngộ Không được xây dựng là nhân vật có pháp lực cao cường, từng "không sợ trời, chẳng ngán đất". Thế nhưng, phía sau hình tượng Tề Thiên Đại Thánh ngông cuồng, bất bại ấy lại tồn tại một điểm yếu khá rõ ràng, mỗi khi đối mặt với những kiếp nạn phải giao chiến dưới nước, Ngộ Không thường tìm cách đùn đẩy nhiệm vụ cho hai sư đệ Trư Bát Giới và Sa Tăng.
Tôn Ngộ Không là một trong những nhân vật được yêu thích nhất Tây du ký.
Tôn Ngộ Không vốn sinh ra từ đá, theo Bồ Đề Tổ Sư học đạo, được truyền 72 phép Địa sát cùng Cân Đẩu Vân, từ đó sở hữu sức mạnh siêu nhiên. Ở thời kỳ đỉnh cao, Ngộ Không từng đại náo Long Cung, xóa sổ sinh tử tại Địa Phủ, rồi đánh bại 10 vạn thiên binh, Tứ Đại Thiên Vương, Na Tra trong cuộc đại náo Thiên Đình. Sự ngông cuồng ấy khiến Ngộ Không thách thức cả Phật Tổ Như Lai và phải chịu hình phạt giam cầm 500 năm dưới Ngũ Hành Sơn, chờ Đường Tam Tạng giải cứu và theo phò trợ sang Tây Thiên chuộc tội.
Dù thần thông quảng đại, Ngộ Không lại thẳng thắn thừa nhận bản thân không giỏi thủy chiến. Điều này không phải vì sợ nước, mà là sợ phải giao chiến dưới nước. Trong truyện, mỗi khi gặp kiếp nạn liên quan đến sông, hồ hay biển cả, Ngộ Không đều nói thật với các sư đệ: "Ta không giỏi đánh nhau dưới nước. Mỗi lần xuống nước đều phải niệm Tị thủy chú, hoặc biến thành cá, cua mới có thể đi lại, như vậy sao có thể đánh nhau với yêu quái".
Nhưng gặp thủy chiến là Tôn Ngộ Không lại đùn đẩy cho sư đệ.
Chính vì thế, trong nhiều tình huống then chốt, Ngộ Không thường dùng mưu kế hoặc giao việc cho sư đệ. Khi thu phục Bạch Long Mã, Ngộ Không không trực tiếp xuống nước mà dùng gậy Như Ý khuấy động mặt hồ để ép yêu quái phải trồi lên. Đến kiếp nạn Sa Tăng, Ngộ Không cũng để Trư Bát Giới xuống nước giao chiến. Ở sông Thông Thiên, Bát Giới tiếp tục đảm nhận vai trò dụ Linh Cảm Đại Vương lên bờ. Trận chiến với Cửu Đầu Trùng cũng phải dùng kế dẫn đối phương rời khỏi thủy vực, tạo điều kiện để Nhị Lang Thần ra tay kết liễu.
Tuy nhiên, việc Tôn Ngộ Không e ngại thủy chiến vẫn khiến nhiều người hoài nghi. Một số ý kiến cho rằng Ngộ Không không hề yếu thủy chiến, bằng chứng là lần xuống Đông Hải Long cung lấy Định Hải Kim Châm Thần Châm (gậy Như Ý) rất dễ dàng, không gặp trở ngại gì.
Quốc Tiệp (t/h)
