Điểm nghẽn cản trở đào tạo nhân lực chất lượng cao

Hôm nay (14/3), Đoàn Giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có buổi làm việc với Bộ GD&ĐT. Nội dung làm việc về thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Đắc Vinh - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội chia sẻ một số vấn đề đoàn giám sát quan tâm. Trọng tâm là báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao giai đoạn 2021-2024 do Bộ GD&ĐT xây dựng. Trong đó có nội dung về chủ trương, chính sách của Đảng liên quan đến phát triển, sử dụng nguồn nhân lực; việc thể chế hóa chủ trương này; đánh giá thực trạng, kết quả thực hiện chính sách…

Đánh giá cao và cảm ơn sự quan tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, mỗi cuộc giám sát, đánh giá, kiểm tra, thanh tra là dịp Bộ GD&ĐT có kênh giải trình trước Quốc hội, trước xã hội một cách hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả.

Ông Nguyễn Đắc Vinh - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội.

Chia sẻ quan điểm về chất lượng, Bộ trưởng khẳng định đây là mối quan tâm lớn nhất. Tuy nhiên, việc đánh giá chất lượng như thế nào luôn phải có đối sánh, có những chuyển biến gì so với trước và phải nhìn từ nhiều phía. Nếu chỉ nhìn ở góc độ kỳ vọng thì chất lượng bao giờ cũng không đáp ứng. Cùng với đó, làm nên chất lượng cần có các điều kiện đảm bảo đầy đủ, chắc chắn.

Đơn cử, từ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực mũi nhọn mới nổi thì cần nhìn nhận ở khả năng thích ứng của người học; khả năng ứng phó, sự sẵn sàng của các trường đại học, khoảng thời gian bao lâu có thể đáp ứng được…; bởi một lĩnh vực mới xuất hiện, nguồn nhân lực không thể có sẵn.

Liên quan đến điểm nghẽn, ngoài các vấn đề về thể chế, chính sách pháp luật liên quan đến thuế, đất đai, xã hội hóa, Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh điểm nghẽn pháp lý triển khai tự chủ đại học là những khó khăn trong quá trình đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn.

Theo Bộ trưởng cơ sở giáo dục đại học tự chủ cũng cần phải được coi là một đơn vị sự nghiệp công lập đặc biệt. Đây cũng sẽ là điểm cốt lõi mà khi sửa Luật Giáo dục đại học, mong muốn làm sao phải có một loạt cơ chế chính sách để cơ sở giáo dục đại học, thực sự là một đơn vị sự nghiệp công lập đặc biệt.

Đã là trường đại học thì phải được tự chủ một cách cao nhất, không lấy tiêu chí tài chính làm tiêu chí tự chủ. Còn tùy theo loại hình đào khoa học cơ bản, sư phạm, nghệ thuật…. mà nhà nước tính toán để có phần hỗ trợ về đầu tư khác nhau. "Đây là thay đổi rất quan trọng. Mong các đồng chí ủng hộ điều này", Bộ trưởng bày tỏ.

Điểm nghẽn thứ 2 là về đầu tư, tài chính, hạ tầng, nguồn lực cho giáo dục. Tin vui là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt trong việc chuẩn bị một chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa cơ sở hạ tầng cho giáo dục nói chung. Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề xuất bảo đảm tỉ lệ chi cho giáo dục đại học; xem xét, phê duyệt một số đề án, dự án đang được trình, không đợi chương trình mục tiêu quốc gia được phê duyệt…

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng cũng thông tin về việc sẽ tiến hành sửa đồng loạt 3 luật: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp; làm sao có một hệ thống mạch lạc và có được những cái mới mang tính đột phá.