Độ chính xác đáng sợ của tên lửa đạn đạo liên lục địa RSM-56 Bulava

Tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) RSM-56 Bulava là một thành phần chủ chốt trong bộ ba hạt nhân của Nga, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo năng lực răn đe hạt nhân của gã khổng lồ Á-Âu trong bối cảnh an ninh đang thay đổi nhanh chóng.

Hình ảnh vệ tinh đầu tiên xuất hiện trên các trang web của Nga và được trang Obektivno đưa tin hôm 12/11 được cho là cho thấy hoạt động của Tổng cục 12 thuộc Bộ Quốc phòng Liên bang Nga. 

Hình ảnh vệ tinh được cho là cho thấy tên lửa Bulava được đưa lên tàu ngầm. Ảnh: Obektivno

Trong những hình ảnh vệ tinh đang thu hút sự chú ý của các nhà phân tích phương Tây, các hoạt động chuẩn bị đã được thực hiện để đưa tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) có khả năng mang đầu đạn hạt nhân vào vị trí phóng trên tàu ngầm SSBN lớp Borei.

Đáng chú ý, lớp tàu ngầm Dự án 955 được trang bị hệ thống phóng thẳng đứng (VLS) được thiết kế để mang và bắn những tên lửa siêu mạnh như Bulava, khiến những "siêu thủy quái" này trở thành nền tảng cho chiến lược hạt nhân của Nga. Ngoài lớp Borei, Bulava cũng có thể được phóng từ tàu ngầm lớp Borei-A (Dự án 955A) tiên tiến hơn.

Tên lửa Bulava được khai hỏa từ tàu ngầm hạt nhân Yuriy Dolgorukiy lớp Borei, năm 2018. Ảnh: Naval Today

Tên lửa Bulava được khai hỏa từ tàu ngầm hạt nhân Knyaz Vladimir lớp Borei-A, năm 2019. Ảnh: TASS

Các chuyên gia đã nhanh chóng bắt đầu phân tích những tác động chiến lược của những diễn biến này. Bằng chứng vệ tinh về hoạt động nạp tên lửa Bulava phù hợp với các chiến lược phòng thủ rộng hơn mà Nga đang theo đuổi, đặc biệt là ở Bắc Cực và các vùng biển xung quanh.

Theo các chuyên gia, các hoạt động này phản ánh trọng tâm của Nga trong việc tăng cường khả năng răn đe hạt nhân, đảm bảo nước này có khả năng sống sót và trả đũa trong trường hợp xảy ra xung đột hạt nhân.

Giáo sư Katarzyna Zysk thuộc Cao đẳng Đại học Quốc phòng Na Uy chỉ ra rằng động thái này là một tín hiệu rõ ràng gửi tới NATO, đặc biệt là khi xét đến vị trí gần lãnh thổ Na Uy.

Bà lưu ý rằng tên lửa Bulava và các thành phần khác của lực lượng hạt nhân Nga là một phần không thể thiếu trong chiến lược "phòng thủ pháo đài" của nước này, được thiết kế để bảo vệ Hạm đội phía Bắc và ngăn chặn lực lượng hải quân nước ngoài tiếp cận các khu vực hàng hải quan trọng.

Nghiên cứu viên cao cấp Nórd Vegge từ Viện Quan hệ Quốc tế Na Uy cũng đưa ra ý kiến, cho rằng các hoạt động quân sự của Nga ở Bắc Cực có thể là một phần của một trục chiến lược rộng hơn.

Tàu ngầm hạt nhân cung cấp nền tảng phóng an toàn và di động cho tên lửa Bulava. Ảnh: Sputnik

Tàu ngầm Knyaz Oleg lớp Borei-A phóng thành công tên lửa Bulava từ Biển Trắng đến bãi thử Kura ở Kamchatka trong cuộc thử nghiệm năm 2021. Ảnh: TASS

Tên lửa đạn đạo nhiên liệu rắn phóng từ tàu ngầm, tầm bắn liên lục địa Bulava (nghĩa là "cái chuỳ" trong tiếng Nga) là một tên lửa tinh vi, với chiều dài khoảng 12 m (39 feet) và đường kính 2 m (6,5 feet), nặng khoảng 36,8 tấn, được thiết kế để phóng từ tàu ngầm (SLBM) cùng khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân với độ tin cậy và độ chính xác đặc biệt cao.

Được trang bị động cơ tên lửa rắn 3 tầng, Bulava có tầm bắn ước tính hơn 8.000 km (5.000 dặm), Bulava là một món đáng gờm trong kho vũ khí của Nga, có khả năng vươn sâu vào lãnh thổ NATO và các khu vực đối địch khác.

Một tính năng quan trọng của Bulava là khả năng Đầu đạn hồi quyển tấn công đa mục tiêu độc lập (MIRV), cho phép tên lửa mang tới 10 đầu đạn hạt nhân, mỗi đầu đạn có khả năng hướng tới các mục tiêu khác nhau trong một nhiệm vụ duy nhất.

Công nghệ MIRV này không chỉ tăng cường giá trị răn đe của tên lửa mà còn nâng cao khả năng xuyên thủng các hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương một cách chính xác. Hơn nữa, công nghệ MIRV cũng đảm bảo rằng ngay cả khi một hoặc nhiều đầu đạn bị đánh chặn, những đầu đạn khác vẫn có thể bắn trúng mục tiêu đã định.

Tên lửa được trang bị hệ thống dẫn đường tiên tiến, bao gồm hệ thống dẫn đường quán tính được bổ sung bằng các bản cập nhật vệ tinh trong khi bay, đảm bảo độ chính xác tuyệt đối ngay cả trên khoảng cách xa.

Được phóng từ tàu ngầm đang lặn, Bulava được đẩy ra khỏi tàu trước khi động cơ của nó đánh lửa, làm gia tăng khả năng tàng hình và khiến việc đánh chặn trở nên khó khăn hơn.

Được phát triển vào đầu những năm 2000 để thay thế tên lửa R-39 Rif cũ hơn, Bulava đã trải qua quá trình thử nghiệm rộng rãi trước khi được đưa vào hoạt động. Lần phóng thử nghiệm thành công đầu tiên diễn ra vào năm 2005, nhưng phải mất nhiều năm tinh chỉnh, tên lửa mới đáp ứng được các tiêu chuẩn cần thiết để triển khai.

Đến năm 2020, Bulava đã chính thức đi vào hoạt động trên tàu ngầm SSBN lớp Borei. Tuy nhiên, Nga có kế hoạch cải tiến hơn nữa để mở rộng tầm bắn và nâng cao hiệu suất của Bulava.

Khả năng phóng từ tàu ngầm đang lặn mà không bị phát hiện của tên lửa mang lại một lợi thế chiến lược đáng kể, biến nó thành một công cụ mạnh mẽ để đảm bảo khả năng trả đũa. Các tàu ngầm lớp Borei mang theo Bulava được thiết kế để có khả năng tàng hình và độ bền bỉ đáng kinh ngạc, cung cấp một nền tảng phóng an toàn và di động cho các tên lửa hạt nhân này.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Tham khảo thêm

Khai triển hệ thống phòng không AD-40: Bước chuyển chiến lược

Khả năng cơ động đáng sợ của tổ hợp tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-24 Yars