Tiến độ chậm
Theo báo cáo công bố thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản (BĐS) quý III/2024 vừa được Bộ Xây dựng phát hành, trong quý III , có 1 dự án nhà ở xã hội (NOXH) đã hoàn thành một phần dự án.
Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, giai đoạn từ năm 2021 đến hết quý III/2024, trên địa bàn cả nước có 622 dự án NOXH đã được triển khai với quy mô 565.177 căn. Trong đó, có 79 dự án đã hoàn thành với quy mô 42.414 căn.
Về triển khai thực hiện gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay NOXH, bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, thời gian qua, trong điều kiện ngân sách nhà nước chưa bố trí được nhiều, thực hiện đề án hướng đến 1 triệu căn hộ NOXH đến năm 2030, ngành ngân hàng đã đưa ra gói 120.000 tỷ đồng và đến nay gói này đã tăng lên 145.000 tỷ đồng (do có thêm ngân hàng HDBank tham gia). Đây là nguồn vốn mà tự các tổ chức tín dụng bố trí được, với lãi suất giảm từ 1,5 - 2%/năm cho khách hàng vay; thời hạn cho vay đối với chủ đầu tư trong 3 năm và đối với người vay vốn mua nhà là trong 5 năm.
Tuy nhiên, số dư giải ngân đến nay vẫn còn ít, mới khoảng hơn 1.700 tỷ đồng, lí do đây cũng mới là giai đoạn đầu của quá trình triển khai Đề án này. Chưa kể, sau đại dịch Covid-19, thu nhập bị ảnh hưởng khiến nhu cầu vốn chưa cao.
Trong khi đó, theo Bộ Xây dựng, qua tổng hợp, đến nay mới có 34/63 UBND tỉnh có văn bản, công bố 83 dự án đủ điều kiện vay vốn ưu đãi trên Cổng Thông tin điện tử; đã giải ngân được 1.783 tỷ đồng. Trong đó, đối với khách hàng doanh nghiệp, trong số các dự án đủ điều kiện vay, đã có 15 dự án ký hợp đồng tín dụng với tổng mức cam kết cấp tín dụng là 4.200 tỷ đồng, dư nợ là 1.633 tỷ đồng.
68 dự án còn lại chưa ký hợp đồng tín dụng cho vay theo Chương trình 120.000 tỷ đồng, trong đó, 57 dự án chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn và có 6 dự án đang được các ngân hàng thương mại thẩm định, 5 dự án không đáp ứng điều kiện cho vay.
Đối với người mua nhà, qua rà soát hiện nay nguồn vốn 120 nghìn tỷ đồng đã giải ngân khoảng 150 tỷ đồng cho người mua nhà tại 12 dự án.
Gỡ vướng nhà ở xã hội
Thời gian gần đây các địa phương tích cực gỡ rối cho việc phát triển NOXH, tăng cung nguồn NOXH. Trong đó Hà Nội thúc việc chuyển đổi Khu nhà ở sinh viên Pháp Vân - Tứ Hiệp sang NOXH, hoàn thành chậm nhất năm 2026-2027.
UBND TP Hà Nội cho rằng, các dự án đầu tư kéo dài, chậm triển khai, chậm đưa vào sử dụng gây bức xúc trong xã hội, có biểu hiện của lãng phí. Hà Nội yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương cần có cách tiếp cận mới theo thẩm quyền, chủ động rà soát với trách nhiệm cao nhất, bảo đảm thúc đẩy đưa các tài nguyên, tiềm năng của thành phố trở thành động lực và nguồn lực phát triển Thủ đô Hà Nội, thực sự mang lại lợi ích cho xã hội; không để xảy ra tình trạng chậm trễ, kéo dài, dù là dự án đầu tư công hay ngoài ngân sách.
Còn Sở Xây dựng TPHCM đề xuất thành lập tổ công tác liên ngành rà soát pháp lý, giúp chủ đầu tư rút ngắn thời gian hoàn tất thủ tục cho 27 dự án NOXH. Tổ công tác liên ngành sẽ do lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với lãnh đạo Sở Quy hoạch - Kiến trúc, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, có chức năng rà soát tính phù hợp, khả thi của pháp lý khu đất đối với việc chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt nhiệm vụ đồ án quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500, giao đất chuyên mục đích sử dụng đất. Từ đó, giúp cho chủ đầu tư rút ngắn thời gian hoàn tất thủ tục đầu tư, sớm khởi công dự án.
Thực tế cho thấy, hiện nay nhu cầu NOXH đối với người lao động rất lớn, đặc biệt ở các tỉnh thành tập trung nhiều khu công nghiệp, tỉ lệ dân nhập cư cao.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Chính phủ sẽ mở rộng, tạo quỹ đất xây dựng NOXH; rà soát toàn bộ quỹ nhà tái định cư để chuyển sang NOXH; đẩy mạnh cải cách, rút gọn, tinh giản quy trình thủ tục hành chính. Đồng thời, mở rộng các đối tượng thụ hưởng, tăng khả năng tiếp cận NOXH, sử dụng phối hợp nhiều biện pháp để giữ giá NOXH ở mức hợp lý đảm bảo nâng cao hiệu quả phát triển NOXH trong thời gian tới.