Ngành công nghiệp hàng hải toàn cầu vừa ghi nhận một cột mốc quan trọng khi con tàu chạy hoàn toàn bằng điện lớn nhất thế giới chính thức vượt qua cuộc thử nghiệm trên biển đầu tiên. Cụ thể, con tàu mang ký hiệu Hull 096, do hãng đóng tàu Incat Tasmania (Úc) chế tạo, đã vận hành thành công hệ thống động cơ điện trong đợt thử nghiệm diễn ra tại Hobart, Tasmania vào ngày 14/12/2025.
Với chiều dài 130m, Hull 096 được thiết kế để chở 2.100 hành khách và hơn 220 phương tiện, trở thành tàu điện lớn nhất từng được chế tạo cho mục đích vận tải thương mại. Đây cũng là lần đầu tiên trên thế giới một con tàu có kích thước như vậy được thử nghiệm với hệ thống động cơ hoàn toàn chạy bằng pin, đánh dấu bước tiến lớn trong quá trình điện hóa ngành hàng hải.
Trọng tâm công nghệ của Hull 096 nằm ở Hệ thống Lưu trữ Năng lượng (ESS) với tổng khối lượng pin lên tới 275 tấn, cung cấp công suất hơn 40 megawatt-giờ (MWh). Theo Incat, đây là hệ thống pin hàng hải lớn nhất từng được lắp đặt, có quy mô gấp 4 lần bất kỳ hệ thống pin tàu biển nào trước đây.
Theo IEEE Spectrum, hệ thống này bao gồm 5.016 pin lithium-ion, được bố trí trong bốn khoang pin riêng biệt, chia thành 12 dãy, mỗi dãy gồm 418 mô-đun. Cấu trúc này giúp tối ưu hóa hiệu suất, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt trong môi trường vận hành trên biển.
Nguồn năng lượng từ hệ thống pin khổng lồ cho phép con tàu vận hành 8 động cơ phản lực nước chạy điện, đủ khả năng hoàn thành hành trình vượt sông kéo dài khoảng 90 phút mà không phát thải khí nhà kính.
Một trong những thách thức lớn nhất của tàu điện cỡ lớn là kiểm soát nhiệt độ pin. Incat cho biết Hull 096 sử dụng hệ thống làm mát bằng không khí, với một quạt riêng cho mỗi mô-đun pin, giúp duy trì nhiệt độ ổn định và giảm thiểu rủi ro kỹ thuật.
Để đảm bảo khả năng khai thác thương mại, hạ tầng sạc chuyên dụng sẽ được xây dựng tại cả hai đầu tuyến vận hành. Theo kế hoạch, thời gian sạc đầy pin chỉ khoảng 40 phút, cho phép con tàu duy trì tần suất hoạt động cao.
Phát biểu về sự kiện, ông Robert Clifford, Chủ tịch Incat, nhấn mạnh đây là một thành tựu mang tính bước ngoặt: lần đầu tiên một con tàu quy mô lớn được vận hành thử nghiệm hoàn toàn bằng điện, mở ra hướng đi mới cho ngành đóng tàu trong kỷ nguyên phát thải thấp.
Theo Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), vận tải biển hiện đảm nhiệm gần 80% khối lượng hàng hóa toàn cầu, đồng thời chiếm khoảng 3% tổng lượng phát thải khí nhà kính hàng năm. Trong bối cảnh các quốc gia ngày càng siết chặt tiêu chuẩn môi trường, những con tàu như Hull 096 được xem là mô hình tiềm năng cho tương lai của ngành.
Hull 096 được đóng cho hãng phà Nam Mỹ Buquebus, đánh dấu chiếc tàu thứ 9 mà Incat chế tạo cho doanh nghiệp này. Đáng chú ý, ban đầu con tàu được thiết kế để chạy bằng khí LNG với tên gọi China Zorrilla, trước khi được chuyển đổi sang động cơ điện hoàn toàn.
Sau loạt thử nghiệm tiếp theo, con tàu dự kiến sẽ lên đường sang Nam Mỹ trong những tháng tới, khai thác tuyến phà qua cửa sông Rio de la Plata, kết nối Buenos Aires (Argentina) và Colonia del Sacramento (Uruguay) – một trong những tuyến vận tải hành khách nhộn nhịp nhất khu vực.