Ảnh minh họa
Theo CNBC, các lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào hai tập đoàn dầu mỏ lớn nhất của Nga – Rosneft và Lukoil – được đánh giá có thể gây gián đoạn nguồn cung dầu thô đến các khách hàng lớn tại châu Á, trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ.
Cụ thể, Bộ Tài chính Mỹ hôm 23/10 thông báo áp đặt lệnh trừng phạt với Rosneft và Lukoil, lý do được nêu là Moscow “thiếu cam kết nghiêm túc” trong việc chấm dứt xung đột tại Ukraine. Các biện pháp này nhằm làm suy yếu viện trợ cho quân sự của Điện Kremlin và cảnh báo sẽ còn nhiều động thái trừng phạt khác. Chính phủ Mỹ cũng đặt hạn chót ngày 21/11 để các công ty chấm dứt hoặc điều chỉnh các hợp đồng hiện có với Rosneft và Lukoil.
Các chuyên gia nhận định, động thái này được thiết kế để tránh gây hỗn loạn ngay lập tức trên thị trường dầu mỏ nhưng tạo áp lực đáng kể lên Nga. Ông Bob McNally, Chủ tịch Rapidan Energy Group, cho biết: “Các lệnh trừng phạt này sẽ buộc người mua phải tìm giải pháp mới cho vận chuyển và thanh toán, làm tăng chi phí và phức tạp – điều mà Mỹ muốn đạt được để cắt giảm lợi nhuận của Moscow mà không làm ngừng hoàn toàn hoạt động xuất khẩu.”
Rosneft và Lukoil chiếm khoảng một nửa trong tổng số hơn 4 triệu thùng dầu thô xuất khẩu hàng ngày của Nga. Theo dữ liệu của Vanda Insights, dầu thô Nga đã tìm được thị trường ổn định tại châu Á kể từ khi các nước phương Tây áp trần giá 60 USD/thùng vào cuối năm 2022. Trung Quốc nhập khẩu khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày từ Nga vào tháng 9, trong khi Ấn Độ nhập khoảng 1,6 triệu thùng.
Tại Ấn Độ, các lệnh trừng phạt dự kiến sẽ tác động mạnh đến các nhà máy lọc dầu nhà nước và tư nhân, bao gồm Indian Oil, Bharat Petroleum, Hindustan Petroleum, Reliance Industries, HPCL-Mittal Energy Ltd. và ONGC. Rosneft cũng sở hữu gần 50% Nayara Energy Ltd., đơn vị vận hành nhà máy lọc dầu Vadinar tại Gujarat, có thể gặp khó khăn trong việc bán các sản phẩm tinh chế. Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ hiện đang rà soát kỹ lưỡng các giao dịch dầu Nga để đảm bảo không liên quan trực tiếp đến Rosneft hoặc Lukoil.
Trong khi đó, Trung Quốc dự kiến sẽ ít chịu tác động hơn nhờ nguồn cung dầu thô qua đường ống. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhà nước vẫn thận trọng với các lô hàng liên quan đến Rosneft và Lukoil. Theo Vortexa, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) có hợp đồng cung cấp dầu thô qua đường ống với Rosneft, nhưng không có hợp đồng dài hạn cho dầu thô vận chuyển bằng đường biển.
Chuyên gia Muyu Xu từ Kpler nhận định: “Ngừng hoàn toàn nguồn cung dầu Nga khó xảy ra, nhưng gián đoạn ngắn hạn là điều không thể tránh khỏi.” Cùng quan điểm, John Kilduff, đối tác tại Again Capital, nhận định các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ sẽ phải dựa nhiều hơn vào dầu từ Mỹ và các nước OPEC, trong đó Saudi Arabia vẫn còn dư thừa công suất. Tuy nhiên, nhu cầu toàn cầu cao có thể đẩy giá dầu tăng.
Trước thông tin này, giá dầu thế giới đã có phản ứng mạnh. Giá dầu Brent tăng 3,71% lên 64,91 USD/thùng, trong khi giá dầu WTI tăng 3,93% lên 60,8 USD/thùng. Chuyên gia Vandana Hari từ Vanda Insights nhận định các lựa chọn thay thế cho Trung Quốc và Ấn Độ là dầu thô từ Trung Đông.
Các biện pháp mới của Mỹ khác biệt so với cơ chế trần giá trước đây, vốn cho phép dầu thô Nga lưu thông miễn là giá dưới 60 USD/thùng. Theo chuyên gia Kilduff, lệnh trừng phạt lần này gần như là một “lệnh cấm toàn diện” đối với dầu Nga.
Bà Vandana Hari nhận định: “Đây là vấn đề nổi cộm nhất. Tuy nhiên, câu hỏi lớn là liệu các lệnh trừng phạt có duy trì được hay không, bởi chỉ một cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Putin cũng có thể xoay chuyển tình thế.”
Theo CNBC