Ba "từ khóa" định hình hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục Việt Nam

 Chuyển biến rõ về kiểm định chất lượng

Ông Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, cho biết giai đoạn 2022-2025, hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học đã có chuyển biến rõ rệt. 

Theo khảo sát từ 177 cơ sở đại học và 5/7 tổ chức kiểm định trong nước, có 170/177 cơ sở đã thiết lập đơn vị phụ trách bảo đảm chất lượng (96,3%).

Có 2.637 chương trình đào tạo được kiểm định (1.941 trong nước, 696 quốc tế), đạt 52,1% so với 5.007 lượt ngành đại học; vượt mục tiêu trung hạn theo Quyết định 78 (35%, trong đó 10% quốc tế). Kết quả này là cơ sở cho việc thực hiện Nghị quyết 281/NQ-CP về phân tầng, xếp hạng đại học.

100% tổ chức kiểm định đến hạn đã được Bộ đánh giá định kỳ theo Thông tư 13/2023/TT-BGDĐT; ít nhất 60% tổ chức tham gia mạng lưới QA quốc tế hoặc hợp tác quốc tế. Đây là bước tiến nhằm mở rộng kiểm định theo chuẩn quốc tế, đáp ứng yêu cầu hội nhập theo Nghị quyết 57-NQ/TW và 71-NQ/TW.

Ba ‘từ khóa’ quan trọng với bảo đảm, kiểm định chất lượng giáo dục

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc đánh giá công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đã có chuyển biến tích cực. Nếu 10 năm trước, số cơ sở được kiểm định rất ít thì nay đã đạt hơn 90%, chỉ còn lại một số trường mới hoặc đặc thù. Số chương trình đào tạo được kiểm định cũng tăng mạnh, hiện đạt hơn 40% ở khối đại học. Nhận thức của lãnh đạo các trường về bảo đảm chất lượng nội bộ nâng cao rõ rệt; đa số đã triển khai hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong và có ý thức hội nhập quốc tế. Đội ngũ làm công tác này phát triển cả về số lượng lẫn kinh nghiệm.

Tuy nhiên, còn một số tồn tại như hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ tại các trường tuy đã có chuyển biến tích cực hơn, nhưng mức độ chưa đồng đều. Một số cơ sở có nhận thức và triển khai tốt, song vẫn còn những trường làm mang tính hình thức, thậm chí sau khi kiểm định xong thì để đó, chờ đến chu kỳ 5 năm sau mới tiếp tục. Ý thức trách nhiệm đối với chất lượng – vốn là lợi ích cốt lõi và yếu tố sống còn của mỗi trường – vẫn chưa được thấm nhuần một cách đồng đều.

Về kiểm định chương trình đào tạo, số lượng còn hạn chế. Mặc dù đã tăng so với trước, nhưng mới đạt hơn 40% ở bậc đại học, thấp hơn ở trình độ thạc sĩ và hầu như rất ít ở trình độ tiến sĩ.

Đội ngũ làm công tác bảo đảm chất lượng tại nhiều cơ sở vẫn chưa được đào tạo bài bản. Vì vậy, cần tăng cường các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho lực lượng này, đồng thời nâng cao năng lực của kiểm định viên tại các trung tâm kiểm định trong thời gian tới.

Nguồn lực đầu tư cho cơ sở vật chất, hệ thống dữ liệu, thông tin và hạ tầng phục vụ công tác bảo đảm chất lượng còn hạn chế, kể cả ở các trung tâm kiểm định. Về hội nhập quốc tế, Việt Nam mới ở giai đoạn đầu, chưa đạt nhóm dẫn đầu khu vực ASEAN và còn khoảng cách khá xa so với các nước phát triển.

Về định hướng giai đoạn tới, Thứ trưởng nhấn mạnh ba "từ khóa" quan trọng trong công tác đảm bảo và kiểm định chất lượng là: tiếp tục hoàn thiện, thực chất và hội nhập quốc tế. 

Ông cho rằng mỗi trường cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ như một phần cốt lõi để phát triển bền vững; phải thực hiện kiểm định chất lượng, đặc biệt ở cấp chương trình đào tạo, lan tỏa văn hóa chất lượng đến từng giảng viên, liên tục cải tiến. Muốn vậy cần có đội ngũ, nguồn lực và hệ thống dữ liệu đầy đủ.

Thứ trưởng đề nghị các trung tâm kiểm định xem xét mô hình tổ chức phù hợp, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Australia, Nhật, Hàn, Trung Quốc và châu Âu, để xây dựng hệ thống phù hợp điều kiện Việt Nam. Các trung tâm phải là "người gác cổng" chất lượng, hoạt động khách quan, độc lập, trung thực, chuyên nghiệp, tạo ra một "sân chơi kiểm định" công bằng, minh bạch và hội nhập.

Thứ trưởng cũng đề nghị các trung tâm phối hợp với Bộ GD&ĐT trong việc góp ý, hoàn thiện quy định, chuẩn kiểm định. Bộ đang sửa đổi, bổ sung ba luật trong lĩnh vực giáo dục; triển khai Nghị quyết 71-NQ/TW, 57-NQ/TW và các đề án, chiến lược, quy hoạch mạng lưới, hướng tới hành lang pháp lý tiên tiến, hội nhập và thực tiễn, thúc đẩy phát triển hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học.

Cục Quản lý chất lượng được giao tổng hợp báo cáo, tham mưu Thủ tướng xem xét điều chỉnh, bổ sung nếu cần đối với Quyết định 78/QĐ-TTg. 

Thu Trang 

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Bảo đảm chất lượng giáo dục công lập khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Quản lý chặt các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục