Trong tác phẩm Tây du ký, ngoài những nhân vật chính quen thuộc như Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới hay Sa Tăng, còn xuất hiện nhiều nhân vật phụ mang màu sắc huyền bí, để lại dấu ấn sâu đậm. Một trong số đó là Viên Thủ Thành, một ông lão thầy bói ở thành Trường An, được mô tả là người am hiểu âm dương, thiên tượng và có khả năng dự đoán chính xác mưa nắng, thậm chí suy đoán được cả chỉ ý của Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Danh tiếng của Viên Thủ Thành lan rộng đến mức một người chài lưới thường được ông chỉ chỗ câu cá cũng thu hoạch được bội thu. Chuyện này đến tai Long Vương sông Kinh Hà. Vốn là vị thần cai quản sông nước, Long Vương tức giận vì cho rằng tôm cá trong sông sẽ bị bắt hết. Muốn ra tay trừng trị, nhưng lo sợ làm hại dân chúng sẽ bị Thiên Đình trừng phạt, Long Vương bèn hóa thành một thư sinh, tìm đến xem Viên Thủ Thành bói về thời tiết ngày mai.
Khi Long Vương đến gây sự, Viên Thủ Thành không hề hoảng sợ hay kiêu ngạo.
Viên Thủ Thành phán: "Giờ Thìn thì có mây, giờ Tỵ có sấm, giờ Ngọ thì mưa, giờ Mùi thì tạnh, mưa được là ba thước ba tấc, lẻ 48 giọt".
Long Vương cười nhạt, đề nghị cá cược với Viên Thủ Thành, nếu đúng, ông sẽ thưởng 50 lạng bạc, nếu sai, sẽ phá nhà, phá tiệm. Tuy nhiên, sau đó, chiếu chỉ của Ngọc Hoàng ban xuống lại chính xác đến từng chi tiết như lời Viên Thủ Thành đã phán.
Long Vương vì tính kiêu ngạo, đã cố tình thay đổi thời gian và lượng mưa theo lệnh Ngọc Hoàng, sau đó đến gây sự với Viên Thủ Thành. Nhưng Long Vương không ngờ rằng, Viên Thủ Thành đã sớm biết được thân phận của ông. Vị thầy bói lạnh lùng phán: "Ngươi thân là Long Vương mà dám cãi lệnh trời, khó thoát khỏi lưỡi đao ở Oa Long Đài, giờ Ngọ ngày mai sẽ bị quan Nhâm tào là Ngụy Trưng chém đầu".
Sau khi nghe lời tiên tri chính xác và thấu suốt của Viên Thủ Thành, Long Vương vốn kiêu ngạo bỗng trở nên kinh hãi, dập đầu cầu xin sự giúp đỡ. Viên Thủ Thành không muốn đối đầu với Long Vương, đã chỉ điểm cho ông, kêu Long Vương hãy tìm gặp Đường Thái Tông trong mộng để cầu cứu.
Có thể nói, nhân vật Viên Thủ Thành tuy chỉ xuất hiện thoáng qua nhưng để lại ấn tượng sâu đậm. Ông không chỉ là một thầy bói thông thường mà còn là biểu tượng của trí tuệ và bản lĩnh con người. Viên Thủ Thành đại diện cho ý niệm rằng tài năng thực sự có thể khiến bất kỳ ai, dù là thần tiên, phải cúi đầu kính phục. Câu chuyện về ông trong Tây du ký là một bài học về giá trị của sự thông thái và lòng nhân hậu.
Quốc Tiệp (t/h)
