Di tích Hải Vân Quan được xây dựng trên độ cao 490 m của ngọn núi Hải Vân hùng vĩ. Đây là công trình kiến trúc thành lũy quân sự, là một trong những quan ải hùng tráng bậc nhất ở Việt Nam. Di tích Hải Vân Quan thuộc địa bàn thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế và phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng.
Hải Vân Quan mang nhiều giá trị về văn hóa lịch sử và cũng là thắng cảnh nổi tiếng, góp phần vào sự phát triển du lịch của tỉnh Thừa Thiên Huế, TP. Đà Nẵng nói riêng và miền Trung nói chung. Hải Vân Quan sẽ là cột mốc quan trọng nối kết hai vùng du lịch Bắc và Nam Trung bộ. Với những giá trị lịch sử, kiến trúc độc đáo của di tích này, ngày 14/7/2017, Hải Vân Quan được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Trải qua bao biến động lịch sử, Hải Vân Quan là "chứng nhân" nhiều trận chiến khốc liệt trong chiến tranh vệ quốc của nhiều thế hệ Việt Nam. Hải Vân Quan cũng chịu sự tác động từ khí hậu khắc nghiệt đã khiến hệ thống công trình này bị xuống cấp nghiêm trọng.
Nhận thức rõ giá trị của Hải Vân Quan, chính quyền hai địa phương đánh giá nơi đây là một tài nguyên du lịch độc đáo, trở thành "mỏ vàng" nếu được quản lý và khai thác một cách khoa học, hiệu quả. Vì vậy, hai địa phương đã "bắt tay" để hồi sinh di tích, thông qua việc xếp hạng và triển khai dự án trùng tu, bảo tồn Hải Vân Quan. Trong đợt trùng tu này, dự án tập trung vào việc phục hồi toàn diện các công trình kiến trúc, nhằm tái hiện vẻ đẹp và giá trị lịch sử của di tích.
Bắt đầu khởi công từ 19/12/2021, đến nay, Dự án bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích quốc gia Hải Vân Quan với tổng mức đầu tư hơn 42 tỷ đồng (mỗi địa phương đóng góp 50% từ nguồn ngân sách) đã hoàn thành.
Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định, trong lần trùng tu này, dự án tập trung tu bổ tổng thể toàn bộ các công trình kiến trúc tại Hải Vân Quan. Thực hiện dự án này, hai địa phương Huế và Đà Nẵng đã tạo lập một hình mẫu tiêu biểu về công tác khôi phục bảo tồn di sản. Bên cạnh đó, thành phố Huế đã triển khai các hoạt động phục vụ, thu hút du khách như thí điểm nền tảng check-in và ghi nhận sự hiện diện của khách du lịch tại di tích quốc gia Hải Vân Quan.
"Dự án Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan hoàn thành đưa vào hoạt động, đây chính là sự nỗ lực cao và là biểu tượng đoàn kết giữa hai địa phương để cùng nhau thực hiện", ông Nguyễn Thanh Bình cho hay.
Lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng chia sẻ, giá trị của di tích Hải Vân Quan đã được chính quyền thành phố Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên Huế nhìn nhận, đánh giá là một tài nguyên du lịch độc đáo, đồng thời khẳng định đây là tài sản chung vô giá, là biểu tượng của quan hệ đoàn kết, hợp tác tốt đẹp giữa tỉnh Thừa Thiên Huế và TP. Đà Nẵng; là tiền đề để hai bên tiếp tục phối hợp tốt trong công tác phát huy giá trị di tích ở hiện tại và tương lai.
Dự án hoàn thành đưa vào khai thác sẽ là điểm du lịch hấp dẫn, đầy hứa hẹn, thu hút du khách trong nước và quốc tế trong thời gian tới.
Nhật Anh